Nitratoù : pa vez laosket da redek gant ar Stad
Morgan Large - 01/30/2024![De l'écume se forme dans une rivière du Centre Bretagne, signe d'une pollution au lisier. Crédits Morgan Large](https://splann.org/wp-content/uploads/2024/01/Ecume-roz-millet-scaled-e1713514216814-600x338.jpeg)
Da heul ar sevel listri eo erruet embregerezhioù industriel e-leizh d’en em staliañ e Sant-Nazer. Seizh outo a brodui pe stok danvezioù dañjerus evit an…
Talvoudus-meurbet eo kleuzioù ha girzhier gwalarn Frañs e-tal reuz direizhder an hin ha diskar ar vev-liesseurted. Padal e kouezh ar c’houst merañ war zivskoaz al…
Pell mat eo Cooperl hiriv an deiz diouzh ar strolladig 25 saver moc’h en deus savet anezhi. Deuet eo da vezañ ur gompagnunezh etrevroadel.
C’hoant zo staliañ mil labourer-douar ar bloaz a-benn 2028 e Breizh. Hiziv n’eus nemet 500 a zeu a-benn d’en em staliañ e-keit ma weler tiez-feurm…
Sañset eo rediet al labourerien-douar da c’hortoz betek miz C’hwevrer evit kregiñ da skuilhañ dour-hañvouez (ar c’hoc’haj a zeu eus an atantoù da zesevel loened) er parkeier. A-wechoù eo dav dezho gortoz betek miz Meurzh zoken, hervez an doare ti-feurm int. Gortozet e vez e vefe nebeutoc’h a c’hlav, kuit da saotrañ re ar stêrioù e Breizh gant nitratoù. « Kizidig » a vez graet eus Rannvro Breizh war an afer-se abalamour d’ar c’hementad a vezhin glas zo.
Padal, abaoe fin ar bloaz tremenet e vez gwelet kirri-samm gant dour-hañvouez o tremen dija. Ar pezh a zo difennet… Pa ne vez ket eus un aotre ispisial roet gant ar prefed ! A-drugarez da 7vet Programm an obererezhioù broadel (PAN e galleg) emañ ar galloud gant ar prefeti evit cheñch deiziataer ar skuilhañ. N’en deus ket gortozet sindikad an FRSEA evit goulenn an aotreoù-se. Roet eo bet da labourerien-douar zo er Mor-Bihan hag e Penn-ar-Bed.
Souezhus eo an dibaboù-se pa ouier eo aet un tamm war-raok c’hoazh ar stourm a-enep d’an nitratoù ha d’ar bezhin glas : kondaonet eo bet ar Stad d’an 18 a viz Gouere 2023 gant lez-varn Roazhon. Sañset e oa da vezañ kreñvaet muzulioù a-enep d’ar bezhin glas e Breizh dindan pevar miz. Engalv en eus graet ar Stad. Met n’en deus ket gortozet prefed ar Rannvro, Philippe Gustin, evit lañsañ ar 7vet Programm obererezhioù rannvroel (PAR e galleg). N’ez a ket gwall bell ar plañ-se hervez Estelle Gwern eus Dour ha stêrioù Breizh, bet aterset gant Actu environnement.
Met perak ‘ta skuilhañ a-raok an deiziad aotreet ? Kalz re a c’hlav zo bet er mizioù tremenet. Ar poulloù- hañvouez didoenn eus an tiez-feurm a zesav moc’h pe saout a zo leun chouk hag ar c’hoc’haj a zo o redek war an natur. « Gall a rafe bezañ saotret an endro ma vez eus poulloù-hañvouez o fennañ. Gwasoc’h eo eget klask skuilhañ an dour. Dibabet e vo ar re skañvoc’h ha lakaet e vo war parkeier bras evit ma ne vefe ket re saotrus », eme Stéphane Buron, penn rener eus an DDTM Penn-ar-Bed, ouzh mikro Radio Kreiz Breizh.
Met siwazh eo bet saotret an endro e lec’hioù ‘zo dija. Da skouer, e Kreiz-Breizh hon eus bet tro da welet pegen lous e oa dour un ad-stêr eus an Ele. 25 % eus an eoged yaouank a zeu er stêr-se evit gouennañ. Kendalc’het hon eus da vale e bord an dour ha kavet ez eus bet ur wezenn gourvezet war an dour gant ur bern loustoni stanket warni. Hag un tammig pelloc’h setu ur poull-hañvouez o redek war un dachenn-gleb. Pep tra a ziskenno war-zu ar Su hag e vo diflipet n’eus pell eus enez Groe.
Resevit bep miz danvezioù nevez flamm dre vail ha bezit kelaouet eus hon enklaskoù nevez, e brezhoneg. Digoust eo !
En ur lakaat ma anv evit lizher-kelaouiñ Splann ! e asant din e vo implijet ar roadennoù personel am eus pourchaset (chomlec'h postel) da-ge