Talvoudus-meurbet eo kleuzioù ha girzhier gwalarn Frañs e-tal reuz direizhder an hin ha diskar ar vev-liesseurted. Da veur a dra e talvez ar gwez ha brousgwez a gaver er girzhier : kempouezañ an temperadur, gwareziñ an trevadoù diouzh an avel ha diouzh ar sec’hor, dizarbenn ar c’hêrioù pa vez dour-beuz en ur viret an dour er c’hondon… Kement servij degaset d’an endro, met dreist-holl d’ar boblañs a-bezh, padal e kouezh ar c’houst merañ war zivskoaz al labourerien-douar nemetken.
Un harz etre ar parkeier eo ar girzhier, pe e vefe ur c’hleuz dindano pe get, pe un hent-don etrezo a-wechoù, padal e vezont degemeret evel skoilhoù gant lod eus al labourerien-douar, dre ma vezont degemeret evel un diaezamant a vez o c’horrekaat ar mekanikoù. Merañ ar c’hleuzioù ha girzhier a c’houlenn neuze amzer hag arc’hant. Evit ma chomfent en o flas e vefe ret sikour al labourerien-douar, ha ma vefe niverusoc’h ar re-se.
Paket eo ar vro gant ul luskad sokial a-berzh al labourerien-douar abaoe un nebeud sizhunvezhioù. Hag hervez labourerien-douar zo ez eo gwarez ar c’hleuzioù a zo un diaester da skarzhañ. Embannet eo bet neuze gant Gabriel Attal, pa oa ret dezhañ degas ur respont, e vefe eeunaet ar reolennadur en e raktres lezenn anvet «evit ul labour-douar emren».
Daoust d’ar reolennoù a dalvez hiriv an deiz e kendalc’h ar girzhier hag ar c’hleuzioù da vont war fallaat. Ha ken buan m’eo bet souezhet ar glaskerien. E kaoz : patrom askoridik al labour-douar, ha brasaat ar parkeier.
War ziskar girzhier ha kleuzioù e Breizh
N’eus teul ebet e Breizh a renablfe ar c’hleuzioù bet diskaret. Gant Splann ! eo bet kaset un enklask en ul lodenn eus Bro-Dreger, e gwalarn ar vro. Hep mar na marteze e konter 159,2 kmad kleuzioù aet da get etre 2003 ha 2023.
En takad-mañ e kaver meur a arouez eus ar stourm evit kalite an dour. Da gentañ e kaver ennañ takadoù keriakaet-tre, ha takadoù kleuzioù ha girzhier stank-tre ivez. Eno emañ eienenn al Leger hag eno e ya betek ar mor, ar stêr nemeti e Breizh gant al label «Stêr gouez» evit al lodenn en argrec’h anezhi. Hag erfin e kaver war an takad-mañ ivez kudenn ar glandour (bezhin glas) e bae Lokmikael-an-Traezh. Ar girzhier hag ar c’hleuzioù eo just a-walc’h a c’hoari o ferzh evit merañ an dour : aesoc’h d’an dour d’en em silañ en douar, plaenaat a ra red ar stêrioù, ha digreskiñ o lodenn a zanvezioù saotrañ.
Lod eus ar girzhier bet diskaret zo bet diskleriet ha «kempouezet» gent girzhier nevez plantet, met diaes-mat eo gouzout resis pet, ha m’eo bev c’hoazh ar re nevez plantet. War lodenn Su an tiriad eo e kaver darn vrasañ ar c’hleuzioù diskaret, lec’h m’emaint ar stankañ, ha lec’h ma kaver eienenn meur a stêr.
