- Article précédent: Peseurt raktresoù ‘zo tro-war-dro e Breizh e miz Gouere 2024 ?
- Article suivant: [Keloù « Splann ! »] Posubl e vo lakaat al labourerien rannvloaziat da zastum legumaj 13 devezh da heul hervez al lezenn
Da heul ar sevel listri eo erruet embregerezhioù industriel e-leizh d’en em staliañ e Sant-Nazer. Seizh outo a brodui pe stok danvezioù dañjerus evit an…
Talvoudus-meurbet eo kleuzioù ha girzhier gwalarn Frañs e-tal reuz direizhder an hin ha diskar ar vev-liesseurted. Padal e kouezh ar c’houst merañ war zivskoaz al…
Pell mat eo Cooperl hiriv an deiz diouzh ar strolladig 25 saver moc’h en deus savet anezhi. Deuet eo da vezañ ur gompagnunezh etrevroadel.
Bloaz zo e oa bet kondaonet ar Stad gant lez-varn velestradurel Roazhon. Rediet e oa da lakaat e plas dindan pevar miz muzulioù nevez evit ma vefe nebeutoc’h a azot en eizh bae eus Breizh hag a vez saotret an aliesañ gant bezhin glas. Ha setu respont ar Stad o tont a benn ar fin dindan stumm ur seizhvet steuñv rannvroel evit an nitratoù (PAR7) votet e miz Mae tremenet. Ouzhpenn c’hwec’h miz dale, dre ma oa dav krouiñ ur steuñv broadel a-enep d’an nitratoù da gentañ-penn, setu an displegadenn degaset gant ar Stad avat. Ar seizhvet steuñv-se o vezañ diazezet war ar c’hemmoù goulennet gant ar justis pa oa bet barnet ar c’hwec’hvet hini bloaz ’zo… Ha setu daleet ar muzulioù eus un nebeud mizioù adarre.
E miz Meurzh 2024 e oa bet diskleriet gant prefed Breizh, Philippe Gustin, war an Télégramme, en defe c’hoant « mont d’ar pevarlamm ruz. Fellout a ra din lakaat e plas ur strategiezh nevez evit pezh a sell ouzh ar bezhin glas. Gwelet live an nitratoù o tigreskiñ : setu ar pal ». Padal, evit Dour ha stêrioù Breizh, n’eo ket kreñv a-walc’h tamm ebet ar muzulioù a zo e-barzh ar steuñv nevez-se. Ret eo lâr e oa ar gevredigezh unan eus ar re o doa savet klemm a-enep d’ar Stad warlene. Trec’h e oant bet, ha neuze emaint o vont da gas o evezhiadennoù d’ar prefed adarre. Ha ma ne vezont ket selaouet e vo kaset an afer dirak ar justis en-dro.
« Ne zigresk ket ar c’hementad a nitratoù e stêrioù Breizh abaoe 2014-2015, hag e lec’hioù zo e vez muzuliet ouzhpenn 50 mg/l », eme Estelle Le Guern, e karg eus an afer e Dour ha stêrioù Breizh (DSB). Hervezi n’eo ket kreñv a-walc’h ar muzulioù bet skrivet er steuñv nevez. « Re a azot a zo war an douaroù ha re a loened a vez desavet maez-douar », emezi.
« Ar galloud a zo gant ar prefed da lakaat e plas muzulioù kreñvoc’h da geñver ar c’hementadoù uhelañ a nitrat a c’hell chom en douar dalc’hmat da skouer, eme c’hoazh ar gevredigezh. N’eo ket resis tamm ebet ar steuñv ». Un diviz all ne blij ket d’ar gevredigezh tamm ebet : kempouez hollek an azot war un atant a zo bet digresket eus 50 da 20 unvez, met gant un aotre a geidenn war dri bloaz. Ha n’eo ket echu gant an traoù a-dreuz : bremañ e vo d’al labourerien-douar da ziskleriañ o steuñv teilañ hag o c’harned strujusaat. « An titouroù-se a vo diskleriet dre internet. Ar pezh a dalv e vo kontrolet pep tra a-bell, hep mont war an dachenn ken. An dra-se ne sikouro ket da cheñch an doare labour-douar », eme DSB. Gwashoc’h c’hoazh : ar fed ma ne vo kontrol ebet ken eus ar poulloù hañvouez. « War a seblant ne vije den ebet c’hoant gantañ ober al labour-se. Sañset e vo krouet ur metodologiezh nevez ar bloaz-mañ. Met n’eus bet lakaet deiziad ebet evit diviz ar prefed a rankfe dont da heul ».
Ret eo derc’hel soñj e vo dispignet 130 M€ a arc’hant publik evit gwellaat kalite an dour e Breizh etre 2022 ha 2027.